Friday, June 24, 2011

Rawlthar Hringnun - by Tluanga

Min duh lova min hnârtu ngêi mai nen khan hmâna Lalrawbina nena pawhluih kan tumna Pi Zachawiite inpiahah inkuah rìalin hmangaihna thu kan lo inhlân a. Chutihlai tak chuan ka tukkhum hi a rawn ri nawk nawk a. Kan Lalrawbina’n ka tukkhumah hîata min rawn kaitho khêr khêr chu ka lûng a âwi chiah lo; thinrim nan chhuanlam tling erawh a ni si lo. “Engvangin nge min kaihthawh ngawt?” ka’n ti khàwl ringawt a. Ka mit chu mitêk a awm vang pawh ni lovin ka han nuai a, chutah, ka tukkhum chu ka’n zût zui nghal zauh a.
“I theihnghilh leh dêr tawh em ni? Hmà deuh hlekah kal tum ila kan ti a. Lalzutia leh Vuanmawia pawh an insiam dîam tawh. Nang lah i lo la hnár ang tlàwk tlàwk a!” chîang taka min en pahin Lalrawbina chuan a’n ti a.
“Engmah ka theihnghilh ve ngai lo. Tuna ka mumang pawh kha ka la hre reng. Vawiinah zanhnih rîak turin luiah kan kal dawn,” tiin ka theihnghilh lohzia chu ka’n sawi a.
Ani chuan, “Mathan, a nuam dawn khawp mai ti raw? Chhehrâwp karah sangha pângparh hlîr zuk e thla zîai zîai ila a ni mai lawm!” a ti a, a nûi vür vúr a.
Tukthuan eikham veleh iptepui puar luah khawpa mutbu leh buhfai ilo velte chu ak in kan thianzaho pali chu Tuirialah lën dêng turin kan chhuak ta a.
Lalzutia chuan, “Mathan, nizan hmasa khan Lalrawbina hi a che pã hle em ni?” nûi rúh rúh chung hian a’n ti a.
Vuanmawia ta pek chuan, “Che pã näng aw! Mipa pawh a ni lo,” a lo ti nghal vat a.
Chumi a han sawi chhuahna chhan kher chu: Vengthlang tleirawl pakhat Lalrozami chu tu’nge ngaizawng ber ang tiin Vuanmawiate inah keiniho chu kan inrâwn tlâng a. Midang zawng chu ngaihzawng nei vek kan nih avangin Lalrawbina chuan ngaizawng mai rawh se kan ti a. Kei chuan ka lênpui ta a, vanneihthlak takin Lalrozami chuan min lo be chhe lêm lo va. A tawpah phéi chuan Lalrawbina nen ‘chance’ ka hmuh tîr thei ta hlauh a.
Minute 15 vel ngâwi renga ka nghah hnu ah Lalrawbina chuan min rawn ko dút dút a, “Heta hi ka awm,” ka lo ti a.
Ka bul a rawn thleng chiah chu, “Mathan, ka awihlo rêng rêng! I insawi ang hi i ni bîk miah lo vang,” a ti nghal bawrh bawrh a.
“Eng maw, eng maw? Eng nge i sawi chu? Ka hrethiamlo rêng rêng,” ka ti a.
“Kan lên dawna min hrilh kha ka hre reng! Sawi tur i tih pawh kha ka hrechiang lutuk! I tih ang chiah khan han kuah ka tum a, ka kut pawh ka lëk kâng; mahse, ka’n kuah tur chiah kha ka kut hi a àikhirh dawn tlat zel a,”
“Chuan, engtin zel?”
“Ka hmangaih che tih pawh ka tum, mahse, ka’n sawi dawn chiah kha maw Mathan, ka’n tuai zúr pek anih kha! Ka duh thu sawi ka tum leh a, ka theihnghilh vek!”
“Sawi tur ka hrilh che kha ‘ka hre reng’ i ti zo chiah bawk si a,”
“Sawi ka tum loh lai chuan ka hre reng alawm! Mahse, ka’n sawi tur chiah kha ka theihnghilh vek tak tak a! ‘Vawiin tlaiah eng’e in hmeh?’ tih vel bâk ka zâwt lo. Nang pawh hi ka ring miah lo che. I insawi ang hian i awm ka ring miah lo. Hmeichhe bulah chuan i tuai ve zúr zel tho vang.”
“I va’n ti uihawm ve aw… Khatiang hun kha a lawm Sapin ‘Golden Chance’ an tih! Golden Chance i hloh dër a nih chu!”
“Golden chance pawh ni se, han ti ve chiah la, i tuai ve zúr tho vang,” a la ti tâlh a.
Vuanmawia chuan ring fê hian, “Lalrawbin, min timualpho! Chutiangte’n eng’ati nge i sezâwl chhuah tawp ni?” a han ti a, kan nûi ta ham ham a.
Lui kan thleng a, bûk kan súal nghal a. Chawhnu lam dar 3 velah kan peihfel a. Kan hah deuh avangin, “Vawiin chuan engmah i ti hrihlo mai ang u,” kan ti deuh tak nâin Vuanmawia leh Lalzutia chu nghakuai chìah turin an chhuak ta tho va. Reivaklo hnu-ah Vuanmawia chu a rawn lêt leh a, “Lalzuzia’n Lalrawbina lo kal zâwk rawh se a ti,” a rawn ti a, Lalrawbina chu a kal ve nghal mai bawk a. Vuanmawia nen chuan eng’emaw sawi pahin rawng kan bàwl dun ta a.
“Hman nî Aizawl i va kal khan eng nge i va tih ber?” tiin Vuanmawia meichhêm hauh hauh chu ka’n zawt a.
“Ka ni Zarite kan va tlawh a. Taka, ka ni Darite êk ina êk chu a nuam lo teh asin âw! Septic Tank hi ka awh loh phah dêr maw le,” a ti a.
“Engvang chuan maw? Septic Tank -te chu êk in tha ber chi a lawm”
Vuanmawia chuan, “A chhan chu maw: ka han e kham a, lehkhain mawng an hrü ngai si lo va; mawng hrûkna tur brush lah kha a khauh ropui mai si a. ‘Aizawl mihausaho pawhin an hru ngam alawm le’ ka ti a. Ka mawng chu ka’n hru táwt táwt a, a thîp nghal süng süng a. Chuvang chuan alawm, Septic Tank hi ka awh bîk rêng rêng loh,” a ti a, a thutak phîan lehnghal a.
Lalzuzia leh Lalrawbinate nghakuai chiah zo chu an rawn lêt leh a, “Hmun sawm velah kan kam a, a âwk lian hlawm ngawt ang chu. Kan kamna lai vel kha a fuh tlat!” an rawn ti dun ham ham a.
Zanriah eikhamah kan mu nghal mai a, mut pahin kan tawng mawlh mawlh hlawm a. Lalzutia chuan, “Vuanmawi, Thenzawl kha chu theihnghilh a hár ngawt mai ti raw?” a’n ti a. Kei chu ka nui ruh ruh a. “Mathan, keimahni ang kha ni ve la’ng, i theihnghilh thei bîk miah lo vang,” a ti zui nghal a.
Vuanmawia chuan, “Ni ngawt mai ti raw. Kan thlen in kha a fuhlo êm a ni. An uikawm lutuk kha ka thin an tirim ania âw… Sa pawh vawikhat mah min hmehpui duhlo lehnghal a. Dawr te reuh tea an thil zawrh ve te lah kha kan rûk an hlau aniang, a bul hnaia kan han kal dêk dêk tawh kha chuan min melh hrék hrék zel lehnghal a. Vawikhat phei kha chu kan thlen in pa hnenah, “Ka pu, in sanghatin zawrh tal hi chu hmeh ve ila ka’n ti ngawt a. A phal lo zui lehnghal a,” a’n ti te te a.
Kei chuan hre tawh tho mah ila, “Chuan, engtin nge ni ta zel?” tiin ka zawt a.
“Kan haw dawn tlaiah an pa ber khan tapchhakah rawng a bàwl hauh hauh a, a fapa khan, ‘A pa, khawi ka lo chan chhâwk tawh ang che’ a ti a. Sa kan hmeh ve ngêi dawn e ka ti rilru a, phür takin, ‘Ka pu keima’n ka lo chan zawk ang e’ tiin tapchhak chu ka va pan a. Ka’n chan chiah chu ka inchhir leh ania âw…Bawkbawn lék a lo ni si a” a ti a.
Kan ngaithla uluk hlawm hle tih a hriatin a phür tulh tulh a, “Kan haw dawn zanah khan an Zawhte tal hi chu ka khâwng hlum dawn hrim hrim ka ti a. An chhêmthei, thir pipe tanbun hi ka mutpui a, zan lai velah ka meng ru kár a. Zawhte lo kal phei thëm thëm chu ka hmuh veleh ka’n vawm thuai mai a. Rang lutukin Zawhte chu bangkilah a tlanchhia a, an sikarting rangva chu a ri thuai a,” a tih chhunzawm a.
Kei bawk chuan, “Zawhte chu i vawm thelh em ni?” ka lo ti a.
“Thelh tehrêng mai! Kan thlen in pa kha rang takin a rawn tho chhuak a, ‘Eng nge ni, eng nge ni?’ a rawn ti a. Rizaiin ka inlukhûp vat a, ka thaw dëp dëp a, Lalzutia hian, ‘Ka pu, a tho â anih kha, a tho â, a tih ve dan ania’ tia a lo chhâng chu ka lawm teh asin âw” a ti a, kan nûi ham ham a. Chuti ang chuan kan chêtchhiatnate sawi chung zelin kan muhil ve ta hlawm a.
Khua a lo vâr tan a, luidungah savate an hrâm chîar chîar a. Chûng aia ríng zâwk mahin Lalrawbina chu a lo khêk ve tûar tûar a, midang riak awm ve sela chuan a hlauhawm ru reuh ngawt ang.
Nimin tlaia an nghakuai kam chu phür takin kan en ta a. Uchang pathum tláwng mai hi a lo áwk a, kan nuih a za vak lo. Chumi nî chuan chawhma zäk chu lèn kan déng a, kan kethiahte chu fawh mawlh mawlh tlâk khawpin a var súr tawh a. Mahse, sangha chu te reuh te te, veikhat vel lek chauh kan la man thung si. Kan hlawhtlinglo lutuk chuan min ti zûai vek a. “Haw mai ang u, rîak leh mah ila, kan hlawhtlin pawh a rinawm siloh a. Saisu i khawrh haw zâwk mai ang u,” ka ti a. An remti tlang a, haw turin bûk lam chu kan pan ta a.
Kan insiam mawlh laiin Lalrawbina chuan, “Ka ek a chhuak tlat, ka va e lawk teh ang,” a ti a.
Min kaihthawh laia a thil sawi kha ka hrechhuak thut a, a kal tur chu, “Rawn hawi leh lawk teh. Chhehrâwp kârah chuan sangha pângparh hlîr chu va e thla ang che,” ka ti hrâm pek a. Kan haw ta a.
Kawtchhuahah hahchawlh pahin kan Mualkhawpui, lang îar mai chu kan thlîr vang vang a. Lalzutia chuan, “Zanin chu vengchhak a mi Zoremmawii khi han rîm ang u hmîang, a hmelchhelo ka ti teh mai a nia,” a’n ti a.
Lalrawbina chuan, “A duh ngawt ngawt dawn che’m ni? Nang lah hi mi i try huai mah mah,” a lo ti a.
“Min va’n duh awm e âw… I awih loh chuan zaninah kan exam nghal ang a, a result pawh kan zawt nghal dawn nia,” a ti hlur a.
Lalrawbina vek chuan, “Lalzuti, exam pawh i ngam dawn em ni? In insawi ang hi tumah in nih ka ring lo rêng rêng! Hmeichhe bulah chuan in tuai ve zúr tho vang,” a la ti hrâm a.
In kan thleng a, ka inbualfai hnu lawkah darkhûang a lo ri a. “E he, mitthi an awm a ni maw? Tunge thi le âw? Zanin chu mikhual nula a rim theih dawn loh tlat mai a. Tlaivar a ngai leh dawn si a,” ka ti rilru a.
Vengsang Putar Pu Khenglawta chu a thi a lo ni a.
Chaw kan eikham hnu lawkah Lalzutia a rawn kal a, “Mathan, zanin chu mitthi ina kal hmain Zoremmawiite inah chuan han lêng hmasa ang u aw,” a ti a. Vuanmawia leh Lalrawbinate pawh an rawn thleng a. Zoremmawiite inlam pan chuan kan kal ta a.
Lalrawbina chuan, “Khi, Laltetea leh Dam veng ami Lalhmangaihite khu an inngaizawng ve elaw â?” ring deuh mai hian a han ti a.
Kei chuan, “I tawng ring lutuk, mi’n an hria ang e,” tiin ka lo khap a. A ngaihnêp hmel lutuk a, ka lo zahpui deuh a ni.
Zoremmawii te in kan thleng a, hma ka hruai a, kan lût ta a. Vanduaithlak takin Zoremmawii chu Aizawlah a lo kal daih mai a, kan chhuak leh ta hnu hnu a.
Chutah, Lalzutia chuan, Sihpui vengah sawn mikhual nula hmeltha deuh mai a awm an ti a, kan va lêng mai dawn em ni?” a ti a.
“Tute inah nge?” ka lo ti vat a.
“Pu Rinlianate inah”
“Kal ang u” ka ti a. Sihpui veng lam pan chuan kan kal leh ta a.
Vuanmawia chuan, “Mathan, mi tlangval nula rim turte chu nula inkawtah an han ding sü dúp a, keini ve hi zawng nula inkawt thim lai deuhvah kan zung khu lúih thung si a. Kan neihin atlin ve mîau siloh hi chuan rilru hi hausa vîau mah se, ngampa taka chêt ve hi a hár ngawt mai,” a han ti a. Chutihlai chuan kan mikhual nula rim turte in kan thleng têp tawh a. Thla chu la bial chiahlo mah se, thla eng chuan kawng chu a chhun chiang hle tho mai.
Kei chuan “Nia” ka ti ringawt a.
Chutah, sawi ang tak takin kan nula rim turte inbula April kung hnuaiah chuan kan han zung hmasa leh te te a. Inchhûngah chuan kan lût ta a. Tlangval dang an lo awm ve nual a. TV an en a, an nûi ham ham a. Mikhual nula bulah chuan naupang a thu a, chu naupang chu a rûkin ka chhiatkhum vak vak a, a hnu lawkah a tho ta nulh a, pindanah a tlân lût a; tifuh inti takin a thutna ah chuan ka insawn nghal a.
Chu mikhual nula lakah chuan tlâktlum kan tum hlawm êm êm vek hian ka hria a. Rem lo chung chungin tlangval dangte chuan nula chu inti fel(polite) takin an kâwm a, keini tiamin. Ka rilru chuan tlangval dangte chu haw thuai thuai se la, chu mikhual nula chu a hmeltha si a, han biak fâl hi ka châk khawp mai a. Mahse, tumah lah chuan haw mai an tum hlawm bawk si lo. Kei, a nula bula thu ber tân pawh chuan a rûka thil sawipui sër sër a theih tlat bawk si lo(h).
Zan a rei tial tial a, tlangvalho chu kan la awm kim thapa, haw mai tum kan awm si lo. Lalrawbina lah chuan a mitmeiin haw a rawn rawt sék tawh bawk si.
Ka pen ka phawrh a, ka kutah chuan eng’emaw ka thai mai mai a, mikhual nula chuan min en leh zauh zauh thin a. Chutah, “I kutah khan ka lo ziak ve ang aw?” ka ti ta ringawt a.
A phal lovang tih ka hlau ngêi mai. “I thu thu” tih pahin a kut chu ka malchungah a rawn nghat ta mai a, mak ka tiin ka lawm ngêi mai. Tichuan, chu mikhual nula kut no leh nël thapah chuan he thu hi ka ziak ta a: “Ka hmangaih che a sin!”
Chu mikhual nula chuan engtin tak ngai ang maw? Thawklehkhatah Lalrawbina chu a rawn tho thut a, “Mathan, haw tawh ang u. Mitthi ina kal pawh a hun tawh ania,” a rawn ti ta mai a. Hnial chi ni hek lo, kan haw ta a.
Zanah chuan kan tlaivar a, a tûkah thlan kan lai leh a, thlanlaiho chu kan thahnem khawp mai a. A then chirh intah tuma in ûm kawi záwr záwrte an awm a, chûng zîngah chuan Lalrawbina leh Lalzutia chu a phusa ber an ni leh pek a.
Keini thianzaho chu a tu ate pawh mai hi kan inhâu báwng báwng ngam a, kan nûiho leh dàr dàr thei leh zel a. Eng thil pawh sawiin eng thil pawh ti ila, a nuamin a hlimawm viau thin. Thûi takin hmalam hun thlîr thiam thinlo mah ila, kan hun lo la awm tur erawh kan ngaihtuah ve nasa mai a. Kan phâk tawk ang theuhin dinhmun ngai renga awm turah kan indah chhin duh reng reng lo.
Chumi avang pawh chu a ni mai thei, kum eng’emaw zat a liam hnu chuan keini thianzaho chu khaw hmunah kan awm hlawm tawh reng reng lo va, kei chiah chu tlangval senior tak ni ta chu ka ni. Khatih lai khan kei hi a fing ber leh in la thu ber, thianho zingah rau rau pawh ngaihzawng hmu thei ber kha ka ni ve a. Mahse, Lalrawbina te, Vuanmawia te, Lalzutiate’n an fate kàia biak in kawng an zawh chhët chhët laiin rûnlûmpui tur nei ve lovin ka maltlat ngâwt thung si.

No comments:

Post a Comment